- शीतकालीन अवकाश गृहकार्यम्
शुचिपर्यावरणम् - प्रश्नोत्तराणि
शुचिपर्यावरणम् - प्रश्नोत्तराणि
प्रश्न 1. एकपदेन उत्तरं लिखत-
उत्तराणि: दुर्वहमत्र
(ख) अनिशं महानगरमध्ये किं प्रचलति?
उत्तराणि: कालायासचक्रम्
(ग) कुत्सितवस्तुमिश्रितं किमस्ति?
उत्तराणि: भक्ष्यम्
(घ) अहं कस्मै जीवनं कामये?
उत्तराणि: मानवाय
(ङ) केषां माला रमणीया?
उत्तराणि: ललितलतानां
प्रश्न 2. अधोलिखितानां प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषया लिखत-
(क) कविः किमर्थं प्रकृतेः शरणम् इच्छति?
उत्तराणि: कविः सुजीवनार्थं
प्रकृतेः शरणम् इच्छति।
(ख) कस्मात् कारणात् महानगरेषु संसरणं कठिनं वर्तते?
उत्तराणि: यानानां हि
अनन्ताः पङ्कतयः महानगरेषु सन्ति अतः तत्र संसरणं कठिनं वर्तते।
(ग) अस्माकं पर्यावरणे किं किं दूषितम् अस्ति?
उत्तराणि: अस्माकं
पर्यावरणे वायुमण्डलं जलम्, भक्ष्यम्, धरातलं च सर्व दुषितम् अस्ति।
(घ) कविः कुत्र सञ्चरणं कर्तुम् इच्छति?
उत्तराणि: कविः एकान्ते
कान्तारे सञ्चरणं कर्तुम् इच्छति।
(ङ) स्वस्थजीवनाय कीदृशे वातावरणे भ्रमणीयम्?
उत्तराणि: स्वस्थजीवनाय
खगकुलकलरव गुञ्जिते-कुसुमावलि समीरचालिते वातावरणे भ्रमणीयम्।
(च) अन्तिमे पद्यांशे कवेः का कामना अस्ति?
उत्तराणि: अन्तिमे पद्यांशे
कवेः मानवेभ्यः शान्तिप्रिय-जीवनस्य कामना अस्ति।
प्रश्न 3. सन्धिं / सन्धिविच्छेदं कुरुत-
(क) प्रकृतिः + _________ = प्रकृतिरेव उत्तराणि: एव
(ख) स्यात् + _________ + _________ = स्यान्नैव उत्तराणि: न, एव
(ग) _________ + अनन्ता = ह्यनन्ताः उत्तराणि: हि
(घ) बहिः + अन्तः + जगति = _________ उत्तराणि: बहिरन्तर्जगति
(ङ) _________ + नगरात् = अस्मान्नगरात् उत्तराणि: अस्मात्
(च) सम् + चरणम् = _________ उत्तराणि: पञ्चरणम्
(छ) धूमम् + मुञ्चति = _________ उत्तराणि: धूमंमुञ्चति
प्रश्न 4. अधोलिखितानाम् अव्ययानां सहायतया रिक्तस्थानानि पूरयत-
( भृशम्, यत्र, तत्र, अत्र, अपि, एव, सदा, बहिः )
(क) इदानीं वायुमण्डलं ___________ प्रदूषितमस्ति। उत्तराणि: भृशम्
(ख) ___________ जीवन दुर्वहम् अस्ति। उत्तराणि: अत्र
(ग) प्राकृतिक वातावरणे क्षणं सञ्चरणम् ___________ लाभदायकं भवति। उत्तराणि: अपि
(घ) पर्यावरणस्य संरक्षणम् ___________ प्रकृतेः आराधना। उत्तराणि: एव
(ङ) ___________ समयस्य सदुपयोगः करणीयः। उत्तराणि: सदा
(च) भूकम्पित-समये ___________ गमनमेव उचितं भवति। उत्तराणि: बहिः
(छ) ___________ हरीतिमा ___________ शुचि पर्यावरणम्। उत्तराणि: यत्र, तत्र
प्रश्न 5 (अ). अधोलिखितानां पदानां पर्यायपदं लिखत-
(क) सलिलम् – _________
(ख) आम्रम् – _________
(ग) वनम् – _________
(घ) शरीरम् – _________
(ङ) कुटिलम् – _________
(च) पाषाणः – _________
उत्तराणि:
(क) जलम्
(ख) रसालम्
(ग) कान्तारम्
(घ) तनुः
(ङ) वक्रम्
(च) प्रस्तर:
प्रश्न 5 (आ). अधोलिखितपदानां विलोमपदानि पाठात् चित्वा लिखत-
(क) सुकरम् – ___________
(ख) दूषितम् – ___________
(ग) गृह्णन्ती – ___________
(घ) निर्मलम् – ___________
(ङ) दानवाय – ___________
(च) सान्ताः – ___________
उत्तराणि:
(क) दुष्करम्
(ख) निर्मलं
(ग) मुञ्चति
(घ) दुषितं
(ङ) मानवाय
(च) ध्वानम्
प्रश्न 6. उदाहरणमनुसृत्य
पाठात् चित्वा च समस्तपदानि समासनाम च लिखत-
उत्तराणि:
(ख) हरिततरूणाम् – कर्मधारय समास
(ग) ललितलतानाम् – कर्मधारय समास
(घ) नवमालिका – कर्मधारय समास
(ङ) धृतसुखसन्देशम् – बहुब्रीहि समास
(च) कज्जलमलिनम् – कर्मधारय समास
(छ) दुर्दान्तैर्दशनै – कर्मधारय समास
प्रश्न 7. रेखाङ्कित-पदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-
(क) शकटीयानम् कज्जलमलिनं धूम मुञ्चति।
उत्तराणि: कीदृशम्
(ख) उद्याने पक्षिणां कलरवं चेतः प्रसादयति।
उत्तराणि: केषाम्
(ग) पाषाणीसभ्यतायां लतातरुगुल्माः प्रस्तरतले पिष्टाः सन्ति।
उत्तराणि: के
(घ) महानगरेषु वाहनानाम् अनन्ता पङ्क्तयः धावन्ति।
उत्तराणि: केषु कुत्र
(ङ) प्रकृत्याः सन्निधौ वास्तविक सुखं विद्यते।
उत्तराणि: कस्याः
सदस्यता लें
टिप्पणियाँ (Atom)
07 - ईशावास्यम् इदं सर्वम्
अभ्यास कार्यम् १. अधः प्रदत्तनां प्रश्नानाम् एकपदेन उत्तराणि लिखन्तु - ( क) दैत्यराज: कः ? उत्तर: हिरण्यकशिपुः । (...
.png)