.png)
अभ्यासात् जायते सिद्धिः
१. पाठे विद्यमानानां श्लोकानाम् उच्चारणं स्मरणं लेखनं च कुरुत ।
उत्तरम् : छात्रा : स्वयं करिष्यन्ति ।
(क) पाठकाः केषां सम्यक् प्रयोगं
कुर्युः ?
उत्तरम् : वर्णानां
(ख) किम् अवश्यमेव पठनीयम् ?
उत्तरम् : व्याकरणम्
(ग) ब्रह्मलोके केन सम्मानं भवति ?
उत्तरम् : सम्यग्वर्णप्रयोगेन
(घ) अधमाः पाठकाः कति भवन्ति ?
उत्तरम् : षड्
(ङ) धैर्यं केषां गुण: ?
उत्तरम् : उत्तमपाठकस्य
३. अधोलिखितानां
प्रश्नानाम् पूर्णवाक्येन उत्तराणि लिखित-
(क) व्याघ्री दंष्ट्राभ्यां कान् नयति
?
उत्तरम् : व्याघ्री दंष्ट्राभ्यां पुत्रान् नयति ।
(ख) वर्णाः कथं प्रयोक्तव्याः ?
उत्तरम् : वर्णाः स्पष्टतया सम्यक् उच्चारणेन प्रयोक्तव्याः ।
(ग) पाठकानां षड्-गुणाः के भवन्ति ?
उत्तरम् : माधुर्यम्, अक्षर व्यक्तिः, पदच्छेदः, धैर्य:, ,सुस्वरः लयसमर्थं च षट् एते पाठकानां श्रेष्ठगुणाः भवन्ति ।
(घ) के अधमाः पाठकाः भवन्ति ?
उत्तरम् : गीति, शीघ्री, शिरःकम्पी, लिखितपाठक : अनर्थज्ञः अल्पकण्ठः च अधमाः
पाठकाः भवन्ति ।
(ङ) ‘स्वजन:’ ‘श्वजन’ च इत्यनयोः अर्थदृष्ट्या कः भेदः ?
उत्तरम् : ‘स्वजन:’ इति शब्दः बान्धवाचक:, ‘श्वजन:’ इति शुनकः (कुक्कुरः) भवति ।
(च) ‘सकलं’ ‘शकलं’ च इत्यनयोः अर्थदृष्टया कः भेद: ?
उत्तरम् : ‘सकलं’ इति सम्पूर्णवाचकः विशेषणपदं । ‘ शकलं’ इति खण्डाय प्रयुक्तम् ।
४. अधोलिखितानि
लक्षणानि पाठकस्य गुणाः वा दोषाः वा इति विभजत-
|
अक्षरव्यक्तिः, शीघ्री, लिखितपाठकः, लयसमर्थम्, अनर्थः, |
उत्तरम् :
|
गुणाः |
दोषाः |
|
यथा— अक्षरव्यक्ति: |
शीघ्री |
|
माधुर्यम् |
लिखितपाठकः |
|
पदच्छेदः |
गीति |
|
सुस्वरः |
अल्पकण्ठः |
|
धैर्यम् |
शिरःकम्पी |
|
लयसमर्थम् |
अनर्थज्ञः |
५. श्लोकानुसारं रिक्तस्थानानि उचितैः शब्दैः पूरयत-
(क) भीता _________ तद्वद् वर्णान् प्रयोजयेत् ।
उत्तरम् : पतनभेदाभ्याम्
(ख) _________ लयसमर्थं च षडेते पाठका गुणाः ।
उत्तरम् : धैर्यं
(ग) गीती शीघ्री _________ तथा लिखितपाठकः ।
उत्तरम् : शिरःकम्पी
(घ) एवं वर्णाः प्रयोक्तव्या
नाव्यक्ता न च _________ ।
उत्तरम् : पीड़िता:
(ङ) स्वजन: _________ माभूत् सकलं शकलं सकृत् शकृत् ।
उत्तरम् : श्वजनो
६. अधोलिखितानि
वाक्यानि सत्यम् वा असत्यम् वा इति लिखत-
यथा- पदच्छेदः पाठकानां गुणः अस्ति ।
सत्यम्/असत्यम्
(क) गानसहितपठनं पाठकानां दोषः भवति ।
उत्तरम् : सत्यम्
(ख) माधुर्यं नाम अक्षराणाम् उच्चारणे
स्पष्टता अस्ति ।
उत्तरम् : सत्यम्
(ग) शकृत् नाम एकवारम् इति अर्थः
अस्ति ।
उत्तरम् : असत्यम्
(घ) अव्यक्ताः वर्णाः प्रयोक्तव्याः
भवन्ति ।
उत्तरम् : असत्यम्
(ङ) व्याघ्री यथा पुत्रान् हरति तथा
वर्णान् प्रयोजयेत् ।
उत्तरम् : सत्यम्
.png)
कोई टिप्पणी नहीं:
एक टिप्पणी भेजें