03 अहं च त्वं च

                                                         

अभ्यासः प्रश्नोत्तर

          1.      विद्यार्थी स्वयं करे |

     2.    उदाहरणानुसारम् अधोलिखितपदेषु वाक्येषु पट्टिकातः उचितैः पदैः रिक्तस्थानानि पूरयन्तु |

            ( त्वं, युवां, यूयं, अहं, आवां, वयं )

                    यथा – हे बाल ! त्वं छात्रः असि |

            उत्तर –  (क) आवां शिक्षकौ स्वः |

                       (ख) मञ्चे यूयं नर्तक्यः स्थ |

                       (ग) अत्र अहं अस्मि |

                       (घ) सभायां युवां गायिके स्थः |

                       (ङ) विद्यालये वयं स्मः |

                       (च) वैद्यालये त्वं चिकित्सका असि |

     

        3.    चित्रं दृष्टवा उदाहरणस्य अनुगुणं वाक्यानि लिखन्तु |

यथा – अहं शिक्षकः अस्मि |

         आवां शिक्षकौ स्वः |

         वयं शिक्षकाः स्मः |

     उत्तर – (क) अहं तन्त्रज्ञः अस्मि |  (ख) अहं नर्तकः अस्मि |   (ग) अहं चालकः अस्मि |

     आवां तन्त्रज्ञौ स्वः |      आवां नर्तकौ स्वः |             आवां चालकौ स्वः |

      वयं तन्त्रज्ञाः स्मः |        वयं नर्तकाः स्मः |               वयं चालकाः स्मः |

 

                 यथा – अहम् आरक्षिका अस्मि |

                 आवाम् आरक्षिके स्वः |

                 वयम् आरक्षिकाः स्मः |

(घ) अहम् छात्रा अस्मि |        (ङ) अहम् गायिका अस्मि |          (च) अहम् अनुवैद्या अस्मि |

     आवाम् छात्रे स्वः |               आवाम् गायिके स्वः |              आवाम् अनुवैद्ये स्वः |

     वयम् छात्राः स्मः |                वयम् गायिकाः स्मः |              वयम् अनुवैद्याः स्मः |

        

         यथा – त्वं चिकित्सकः असि |

                 युवां चिकित्सकौ स्थः |

                 यूयं चिकित्सकाः स्थ |

(छ) त्वं लेखकः असि |         (ज) त्वं सैनिकः असि |                (झ) त्वं क्रीडकः असि |

      युवां लेखकौ स्थः |              युवां सैनिकौ स्थः |                   युवां क्रीडकौ स्थः |

      यूयं लेखकाः स्थ |                यूयं सैनिकाः स्थ |                       यूयं क्रीडकाः स्थ |

 

 

यथा – त्वं क्रीडिका असि |

                 युवां क्रीडिके स्थः |

                 यूयं क्रीडिकाः स्थ |

(ञ) त्वं अधिवक्त्रि असि |              (ट) त्वं छात्रा असि |            (ठ) त्वं धाविका असि |

      युवां अधिवक्त्र्यौ स्थः |                 युवां छात्रे स्थः |                 युवां धाविके स्थः |

      यूयं अधिवक्त्र्यः स्थ |                   यूयं छात्राः स्थ |                  यूयं धाविकाः स्थ |

        

     4.    उदाहरणानुगुणं वाक्यानि परस्परं योजयन्तु |

                यथा – त्वं बालिका असि |             युवां बालिके स्थः |            यूयं बालिकाः स्थ |

उत्तर –

(क) त्वं बालिका असि |                युवां बालिके स्थः |              यूयं बालिकाः स्थ |

(ख) अहं गायकः अस्मि |               आवां गायकौ स्वः |             वयं गायकाः स्मः |

(ग) त्वं छात्रः असि |                    युवां छात्रे स्थः |                यूयं छात्राः स्थ |          

(घ) अहं शिक्षकः अस्मि |               आवां शिक्षकौ स्वः |            वयं शिक्षकाः स्मः |

(ङ) अहं नर्तकी अस्मि |                आवां नर्तक्यौ स्वः |            वयं नर्तक्यः स्मः |

(च) त्वं गृहिणी असि |                   युवां गृहिण्यौ स्थः |             यूयं गृहिण्यः स्थ |

(छ) अहम् आरक्षकः अस्मि |           आवाम् आरक्षकौ स्वः |         वयम् आरक्षकाः स्मः |

(ज) त्वं सैनिकः असि |                 युवां सैनिकौ स्थः |             वयं सैनिकाः स्थ |

(झ) त्वं चिकित्सकः असि |             युवां चिकित्सकौ स्थः |         वयं चिकित्सकाः स्थ |

(ञ) अहं तन्त्रज्ञः अस्मि |               आवां तन्त्रज्ञौ स्वः |            वयं तन्त्रज्ञाः स्मः |

 

     5.    उदाहरणानुगुणं उत्तराणां प्रश्ननिर्माणम् कुर्वन्तु |

                यथा – त्वं चिकित्सकः |                 कः चिकित्सकः ?               त्वं कः ? 

उत्तर -

(क) त्वं तन्त्रज्ञः |                        कः तन्त्रज्ञः |                    त्वं कः |

(ख) युवां बालकौ |                      कौ बालकौ |                     युवां कौ  |

(ग) यूयं छात्राः |                          के छात्राः |                       यूयं के |                

(घ) अहं न्यायाधीशः |                   कः न्यायाधीशः |               त्वं कः |

(ङ) आवां गायिके |                      के गायिके |                     आवां के |

(च) वयं शिक्षिकाः |                      काः शिक्षिकाः |                  वयं काः |